Καθηγούμενος Ι.Μ
Πανοσιολογιότατος Αρχιμανδρίτης π. Νήφωνας
Χειμερινό ωράριο λειτουργίας
9:00 - 14:00 κάθε μέρα πλην Τρίτης, Τετάρτης και Πέμπτης
Καλοκαιρινό ωράριο λειτουργίας
9:00 - 15:00 κάθε μέρα πλην Τρίτης
Επικοινωνία
Τηλέφωνο 24320-22278, Fax: 24320-75398
Η μονή Μεταμορφώσεως, το Μεγάλο Μετέωρο ή απλά το Μετέωρο είναι το μεγαλύτερο από το μοναστηριακό συγκρότημα των Μετεώρων και ένα από τα μεγαλύτερα μοναστηριακά σύνολα της Ελλάδος. Το καθολικό του είναι η πιο μεγάλη εκκλησία των Μετεώρων έχει τράπεζα, παρεκκλήσια και ενδιαφέρoυσες κτιριακές εγκαταστάσεις, πλούσια ζωγραφική διακόσμηση, 638 χειρόγραφους κώδικες, μια αξιόλογη σειρά έργων εκκλησιαστικής τέχνης και πολλά λείψανα Αγίων.
Στον ιερό του καθολικού υπάρχουν σημαντικές τοιχογραφίες της Μακεδονικής σχολής, ενώ οι αξιόλογες τοιχογραφίες στον κυρίως ναό και τον νάρθηκα θεωρούνται ότι ανήκουν στον Τζώρτζη, μαθητή του Θεοφάνη του Κρητός. Εντός της μονής υπάρχουν τα παρεκκλήσια της Θεομήτορος (Παναγία της Μετεωρίτισσας Πέτρας), του Ιωάννη του Προδρόμου, των Αγίων Ισαποστόλων Κων/νου και Ελένης και του Αγίου Νεκταρίου (σύγχρονο).
Τα σημαντικότερα κτίσματα είναι η εστία (μαγειρείο), το γηροκομείο, η τράπεζα. Στην Ιερά Μονή του Μεγάλου Μετεώρου υπάρχει πλούσια και αξιόλογη συλλογή χειρογράφων, εικόνων και ιερών κειμηλίων.
Η μονή είναι κτισμένη στο δυτικό τμήμα των Μετεώρων, επάνω σε ένα μεγάλο, πανύψηλο βράχο ύψους 400μ από την Καλαμπάκα, που στη κορυφή του σχηματίζεται ευρύχωρο πλάτωμα. Για το λόγω αυτό μάλιστα, επειδή η κορυφή του μοιάζει με μικρό οροπέδιο, ο βράχος είχε το όνομα «πλατύς λίθος». Αργότερα ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης τον ονόμασε «Μετέωρον» γιατί ήταν πιο ψηλός από τους γύρω βράχους και αυτό το όνομα είναι γνωστή ως σήμερα η μονή.
Η ανάβαση παλιότερα, ως το 1923, γινόταν με ανεμόσκαλα ή με το βριζόνι, έναν ιδιότυπο ανελκυστήρα που χρησιμοποιείται ως σήμερα για τις βαριές αποσκευές. Συγκεκριμένα έμπαινε o επισκέπτης μέσα σε δίχτυ και με τη βοήθεια της ανέμης, που βρίσκεται ακόμα στη θέση της, τον ανέβαζαν στον πύργο.
Ιδρυτής του μεγάλου αυτού μοναστηριού είναι ο Αθανάσιος ο Μετεωρίτης, μεγάλη μορφή του ορθόδοξου μοναχισμού που η Εκκλησία τον ανακήρυξε άγιο. Γεννήθηκε το1305 στην Υπάτη Φθιώτιδας και έζησε ως το 1383. Δεύτερος κτήτορας της μονής θεωρείται ο Ιωάννης- Ιωάσαφ Ούρεσης Παλαιολόγος μαθητής και διάδοχος του Αθανασίου. Ο Αθανάσιος στα τέλη της ζωής του, πιθανότατα στα 1382, εκτιμώντας την προσωπικότητα του Ιωάσαφ και έχοντας σύμφωνους τους υπόλοιπους μοναχούς του Μετεώρου του παρέδωσε την διοίκηση της μονής. Ο Ιωάσαφ κυβέρνησε με σύνεση τη μονή, την πλούτισε με δωρεές, εφάρμοσε ένα ευρύ κτιριακό πρόγραμμα και γενικά έδωσε ξεχωριστή αίγλη στο Μετέωρο. Στα 1388 μάλιστα έκτισε το καθολικό της μονής, που σώζεται ως σήμερα και αποτελεί το Ιερό του μεγάλου καθολικού του 16ου αι. Μετά την τουρκική κατάκτηση της Θεσσαλίας (1393) ο Ιωάσαφ με τρεις μοναχούς εγκατέλειψε το Μετέωρο και κατέφυγε στη Μονή Βατοπεδίου του Αγίου Όρους, δεν έμεινε όμως πολύ. Ξαναγύρισε στο Μετέωρο πριν το 1401 και παρέμεινε ως το θάνατό του το 1423.
Κατά το 15ο αιώνα σημειώθηκαν έντονες προστριβές ανάμεσα στη μονή και τον «πρώτο) της σκήτης των Σταγών για τα πρωτεία στα Μετέωρα. Στα τέλη του αιώνα οι φιλοδοξίες του Μεγάλου Μετεώρου πραγματοποιήθηκαν. Ο γέροντας της μονής πήρε τον τίτλο του ηγουμένου. Έτσι το Μετέωρο ανεξαρτητοποιήθηκε από τη σκήτη των Σταγών και έγινε η σκήτη του Μετεώρου.
Στα μέσα του 16αι. επικυρώθηκε η εξουσία του Μετεώρου σε όλα τα κελιά της σκήτης. Ο Πατριάρχης Ιερεμίας Α’ (1522-1546) έδειξε ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το Μετέωρο και έκανε το μοναστήρι σταυροπηγιακό, βασιλικό και ανεξάρτητο. Την εποχή αυτή ηγούμενος στο μοναστήρι ήταν ο Συμεών, ο οποίος έκτισε το νέο μεγάλο καθολικό, την Τράπεζα και άλλα κτίσματα, γι’ αυτό θεωρείται ο τρίτος κτήτορας της μονής.
Κατά την περίοδο της ακμής του, το Μεγάλο Μετέωρο απέκτησε πολλούς θησαυρούς, πλήθος χειρόγραφα, πολύτιμα κειμήλια και κτήματα μέσα και έξω από την Ελλάδα. Μέχρι τον 19ο αι. ήταν το πιο πλούσιο μοναστήρι των Μετεώρων, η βαριά όμως φορολογία των Τούρκων και οι λεηλασίες το εξασθένησαν και βυθίστηκε σε παρακμή. Μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο μετατράπηκε σε τουριστικό ξενώνα, ώσπου ο φιλομόναχος μητροπολίτης Τρίκκης και Σταγών Διονύσιος, εγκατέστησε ξανά μοναχούς.
Πηγές:
Ν. Νικονάνος, Μετέωρα, Τα Μοναστήρια και η Ιστορία τους, εκδ. Εκδοτική Αθηνών ΑΕ, Αθήνα 2009.
